Chỉnh trang và phát triển đô thị là một trong 7 chương trình đột phá mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ X đã xác định. Theo đó, 5 năm tới, TPHCM tập trung mọi nguồn lực để chỉnh trang và phát triển đô thị nhằm góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân, hướng đến mục tiêu xây dựng TP có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Internet)

TP đã di dời và tổ chức lại cuộc sống cho hơn 36 nghìn hộ gia đình sống trên và ven kênh, rạch; hàng ngàn hộ gia đình sống tại các chung cư hư hỏng, xuống cấp; nhiều khu đô thị hiện hữu được chỉnh trang, nâng cấp hẻm, lắp đặt hệ thống cấp, thoát nước và nâng cấp. Bộ mặt đô thị của TP đã có nhiều đổi thay căn bản, không gian đô thị phát triển rộng hơn, nhiều khu đô thị mới mọc lên với nhiều tiện ích phục vụ nhu cầu cho cư dân được tốt hơn. Tuy nhiên, kết quả vẫn chưa đạt được như mong muốn, hiện còn khoảng 20 nghìn căn nhà trên và ven kênh, rạch; còn nhiều chung cư hư hỏng, xuống cấp, cần phải tổ chức di dời và xây dựng mới; nhiều khu đô thị hiện hữu cần phải chỉnh trang. Tiến độ đầu tư phát triển khu đô thị mới theo quy hoạch còn chậm. Thực tế đó đòi hỏi phải có sự đột phá về tư duy, đột phá về mục tiêu, đột phá trong công tác chỉ đạo và đột phá về tổ chức thực hiện, để đem lại kết quả tốt hơn.

Mặt khác, thực tiễn quá trình thực hiện các chương trình đột phá giảm ngập nước, giảm ô nhiễm môi trường, giảm ùn tắc giao thông, giảm tai nạn giao thông cho thấy, hệ thống giải pháp tổ chức thực hiện các chương trình này có mối liên hệ biện chứng với các giải pháp thực hiện công tác chỉnh trang và phát triển đô thị. Việc di dời và tổ chức lại cuộc sống của người dân đang sống trên và ven kênh, rạch, các chung cư cũ, hư hỏng, xuống cấp, không chỉ cải thiện và nâng cao chất lượng nhà ở của nhân dân mà còn góp phần giảm ngập nước; giảm ô nhiễm môi trường và có thêm quỹ đất để đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, tăng diện tích mảng xanh và cây xanh, góp phần giảm ùn tắc giao thông, nâng cao chất lượng môi trường cảnh quan đô thị. Do vậy, cần có một hệ thống giải pháp đồng bộ, khoa học và hiệu quả giữa các chương trình đột phá giảm ngập nước, giảm ô nhiễm môi trường, giảm ùn tắc giao thông và chương trình “Chỉnh trang và phát triển đô thị”.

Chỉnh trang và phát triển đô thị là chương trình lớn, phức tạp, có nhiều khó khăn. Để thực hiện cần được thảo luận kỹ lưỡng tìm ra các giải pháp phù hợp, khả thi. Cụ thể, xây dựng cơ chế thu hút nguồn lực đầu tư. Thực hiện phương thức xã hội hóa đầu tư dự án chỉnh trang và phát triển đô thị, nhằm huy động mọi nguồn lực, các thành phần kinh tế cùng tham gia. Thực hiện phương án mở rộng biên thu hồi đất, điều chỉnh quy hoạch theo hướng tăng chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc, nhằm tăng giá trị sử dụng đất để mời gọi đầu tư dự án chỉnh trang, phát triển đô thị. Rà soát những quỹ đất hiện có, nguồn nhà, đất dôi dư từ chương trình di dời các cơ sở sản xuất ô nhiễm, các doanh nghiệp thực hiện tái cơ cấu, xử lý tài sản nhà đất sử dụng không hiệu quả, những khu đất bị xử lý, thu hồi do vi phạm quy định về quản lý và sử dụng đất… để bán đấu giá đất, tạo nguồn vốn thực hiện chương trình hoặc chủ đầu tư được hoán đổi quỹ đất do Nhà nước trực tiếp quản lý.

Chuyển đổi một phần nhà tái định cư không còn nhu cầu sử dụng sang nhà ở xã hội, dùng quỹ nhà xã hội này để giải quyết nhu cầu nhà ở cho các trường hợp bị giải tỏa, di dời nhưng không đủ điều kiện mua nhà ở thương mại, để tạo điều kiện cho các hộ gia đình lao động nghèo, thu nhập thấp có nhà ở hợp pháp, ổn định cuộc sống. Tăng cường hợp tác quốc tế trong việc nâng cao năng lực quản lý đô thị của chính quyền các cấp, thu hút nguồn lực quốc tế trong việc đầu tư hạ tầng đô thị.

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Muốn vậy cần đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quy hoạch, thiết kế đô thị, quản lý quy hoạch kiến trúc, quản lý đầu tư; quán triệt quan điểm phát triển đô thị bền vững khi thực hiện quản lý, điều hành phát triển đô thị. Tăng cường vai trò định hướng của Nhà nước đối với thị trường bất động sản, để tập trung nguồn lực phát triển đô thị theo đúng định hướng quy hoạch. Đẩy mạnh xã hội hóa, hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích mạnh mẽ các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, tạo vốn xây dựng kết cấu hạ tầng đô thị.

Thực tiễn quá trình chỉnh trang và phát triển đô thị đòi hỏi phải nhìn nhận một cách cơ bản nhu cầu chỉnh trang đô thị là một phần của quá trình phát triển đô thị, là cơ sở để phát triển đô thị theo đúng quy hoạch chung xây dựng TP.HCM đến năm 2025. Qua đó, tổ chức lại cuộc sống của nhân dân, cải thiện điều kiện sống, tăng mức độ tiếp cận của dân với các dịch vụ công; tăng diện tích mảng xanh và cây xanh, tạo môi trường sống tốt hơn, hợp lý, hài hòa với không gian kiến trúc, cảnh quan xung quanh; phù hợp với sự phát triển chung của đô thị đặc biệt.

Nguồn: baoxaydung.com.vn